PGS.TS Trịnh Lê Hùng – Học viện Kỹ thuật Quân sự cùng các đồng sự đã sử dụng hình ảnh viễn thám Sentinel 2 MSI trong nghiên cứu về biến động diện tích nước
Vấn đề về hạn hán được coi là một trong những thảm hoạ thiên nhiên, gây ra thiệt hại lớn về kinh tế - xã hội và môi trường. Tại Việt Nam, hạn hán xảy ra ở hầu hết các vùng trên cả nước với mức độ và thời gian khác nhau, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn nước và sản xuất nông nghiệp. Riêng đối với khu vực Tây Nguyên, hạn hán là thiên tai có tác động tiêu cực nhất đến đời sống và sản xuất.
Vì vậy, việc theo dõi, giám sát sự thay đổi diện tích mặt nước các hồ chứa trong điều kiện tác động của hạn hán là một vấn đề có tính cấp thiết, cung cấp thông tin khách quan và kịp thời cho các nhà quản lý trong giảm thiểu ảnh hưởng của hạn hán gây ra.
Ảnh quang học Sentinel 2 MSI khu vực nghiên cứu tại Đắk Lắk
PGS.TS Trịnh Lê Hùng cho biết, các phương pháp truyền thống dựa trên kết quả quan trắc trực tiếp sự biến động diện tích mặt nước các hồ chứa, đặc biệt với các hồ có diện tích rộng còn gặp nhiều khó khăn trong việc theo dõi, do đó, công nghệ viễn thám với những ưu điểm vượt trội như vùng phủ rộng và khoảng thời gian cập nhật ngắn đã được sử dụng hiệu quả trong việc đánh giá tác động của hạn hán đến tài nguyên nước và theo dõi được kịp thời sự thay đổi diện tích mặt nước các hồ chứa.
Từ phương pháp xác định đối tượng nước qua hình ảnh viễn thám, có thể thấy, nước mặt được phân biệt rõ ràng với các đối tượng lớp phủ mặt đất khác do sự khác biệt về đặc điểm phản xạ phổ trong dải sóng nhìn thấy và hồng ngoại. Bên cạnh đó, trong các dải sóng cận hồng ngoại và hồng ngoại sóng ngắn, nước hấp thụ phần lớn năng lượng bức xạ điện tử, vì vậy, các dải phổ này thường được dùng để phân loại nước mặt.
Hệ thống ảnh vệ tinh Sentinel 2 MSI do cơ quan hàng không vũ trụ châu Âu phát triển, cung cấp ảnh ở dải sóng nhìn thấy và hồng ngoại với 13 kênh phổ, độ phân giải không gian từ 10 – 60m. Hình ảnh được sử dụng viễn thám trong nghiên cứu tại tỉnh Đắk Lắk bao gồm hồ Ea Sup Thượng, dung lượng nước lên đến 146 triệu m3; hồ Ea Uy, có giá trị về mặt thuỷ lợi, thuỷ sản và là nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho địa phương; hồ Krong Búk Hạ, dung tích chứa gần 110 triệu m3, cung cấp nước sinh hoạt cho hơn 72.000 hộ dân.
Phân tích kết quả vào tháng 1/2020 cho thấy, diện tích mặt nước hồ Ea Sup Thượng đạt 1368,80 ha, sau đó giảm liên tục đến tháng 5/2020 chỉ còn 231,72 ha. Như vậy, giai đoạn cuối mùa khô năm 2020, diện tích mặt nước hồ Ea Sup Thượng bị giảm khoảng 6 lần so với giai đoạn đầu mùa khô.